Απ΄ το Βοϊνίκου στην Δαφνούλα…

 Το όμορφο Προδρόμι είναι χτισμένο στους πρόποδες του Γκορίλα, στο μέσον ακριβώς των αρχαίων Ηλυσίων Πεδίων.

Παλαιότερα ονομάζονταν Βοϊνίκου ή Βεϊνίκου. Πως προέκυψε αυτή η ονομασία; Σύμφωνα με  μία εκδοχή το όνομα το πήρε από τον Μουχτάρ Σιάνη Βοϊνίκο ο οποίος ήταν ιπποκόμος Σλάβου αξιωματούχου (Βοϊνίκ στα σλάβικα σημαίνει ιπποκόμος). Όταν εξισλαμίστηκε έγινε αγάς στο χωριό και έτσι το χωριό πήρε το όνομα του.

Αν στα σλάβικα το «Βοϊνίκ» σημαίνει ιπποκόμος στα βλάχικα – ρουμάνικα σημαίνει δυνατό παλικάρι, γενναίος και επειδή οι κάτοικοι φημίζονταν για τον ηρωισμό τους το χωριό ονομάστηκε έτσι λόγω αυτού του χαρακτηριστικού.

Μια τρίτη εκδοχή αναφέρεται σε έναν τελάλη που προειδοποιούσε τους κατοίκους όταν πλησίαζε με παρακρατική οργάνωση Μωαμεθανών, φωνάζοντας συνθηματικώς «Ήρθε το βόι στ΄ αλώνι του Νίκου»…

Υπάρχουν και άλλες εκδοχές, πχ επειδή υπήρχαν πολλά βόδια στην περιοχή, ή επειδή ήταν ανταρτοχώρι ή λόγω των «Βοϊνίκων» που υπηρετούσαν στους στάβλους του Σουλτάνου.

Το 1927 το χωριό μετονομάστηκε σε Προδρόμι τιμώντας και την Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρίσκεται στην κορυφή του χωριού.

Η Δαφνούλα είναι το καμπίσιο τμήμα

του χωριού καθώς τα πρώτα σπίτια κτίστηκαν ψηλά και εκεί ήταν χωράφια.

Το χωριό έχει 8 μαχαλάδες: της Λεύκας, του Μπάρδη, της Λακοσκίζας, του Σχολείου, της Γούρας, της Λακκοσκάλας, του Μπρέκου, στα Λιάγα, ο μαχαλάς των Παπαδαίων και το Λαμποχώρι.

Λαμποχώρι

Το Λαμποχώρι με τα λίγα του σπίτια, τα οποία πλέον είναι εγκαταλελειμμένα, ήταν ένας συνοικισμός που δημιουργήθηκε καταρχήν από τον Σιάμπεη ο οποίος ήρθε από το Αλεποχώρι Μπότσαρη. Κατά μία εκδοχή η οικογένεια του Σιάμπεη ήρθε εδώ για να αποφύγει μια «βεντέτα» που είχε ανοίξει στο χωριό του.

Το Λαμποχώρι είχε κατά διαστήματα δική του οντότητα και άνηκε σε διαφορετικό αγά από αυτόν που άνηκε το Βοϊνίκου. 

Ο συνοικισμός αυτός είχε μόνο 7 σπίτια και σύμφωνα με μια παράδοση αυτό έγινε γιατί ένας ιδιοκτήτης δεν είχε αφήσει έναν Δεσπότη της Παραμυθιάς να φάει σύκα από μια συκιά με αποτέλεσμα ο Δεσπότης να καταραστεί τον τόπο να μείνει με τα 7 σπίτια που είχε ήδη.

Στο χωριό υπάρχουν αρκετές εκκλησίες και εξωκλήσια. Η κύρια εκκλησία, που βρίσκεται στο κέντρο της Δαφνούλας, είναι η Αγία Μαύρα η οποία θεμελιώθηκε το 1986 ενώ η πρώτη λειτουργία  έγινε το 1998. Και αν η Αγία Μαύρα είναι η νεότερη εκκλησία η Παναγία πρέπει να είναι η παλαιότερη. Η πρώτη εκκλησία της Παναγίας υπολογίζεται ότι ήταν εκεί που υπάρχει σήμερα ένας τοίχος στο σπίτι ου Σωτήρη Γκέλη. Στην νότια γωνία του περίβολου ήταν η εκκλησία που γκρεμίστηκε το 1962 και η οποία πρέπει να είχε καταπληκτικές τοιχογραφίες. Το 1963 μεταφέρθηκε στην θέση που είναι σήμερα.  Μέχρι το 1998 σε αυτήν την εκκλησία γίνονταν οι κυριακάτικες λειτουργίες. Στην εκκλησία της Παναγίας υπάρχει από το 1960 και το Νεκροταφείο του χωριού.

Άλλες εκκλησίες είναι: ο Αϊ Θανάσης, η Αϊ Σωτήρω, το ξωκλήσσι των Αγίων Αποστόλων, η Αγία Μαρίνα, ο Αϊ Μηνάς.

Βέβαια θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερθούμε στο μοναστήρι του Αϊ Γιάννη του Προδρόμου το οποίο κατά τον Γιάννη Λαμπρίδη κτίστηκε το 738 μ.Χ.

Άξιο λόγου είναι και το παλιό δημοτικό σχολείο το οποίο είχε κτιστεί το 1908, πάνω από τον άγιο Μηνά. Ήταν λιθόκτιστο και αρχικά η σκεπή του είχε πλάκες οι οποίες αντικαταστάθηκαν με κεραμίδια. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1938, κτίστηκε το νέο δημοτικό σχολείο το οποίο βομβαρδίστηκε το 1943 από τους Γερμανούς με αποτέλεσμα να γκρεμιστεί η στέγη και να προκληθεί πυρκαγιά η οποία έκαψε τα πάντα. Το σχολείο μετά τον πόλεμο άρχισε να επισκευάζεται σταδιακά. Σήμερα παραμένει ως μνημεία να στέκει «χαζεύοντας» την όμορφη θέα του Προδρομίου.

Στο Προδρόμι στις 30 Ιουνίου γίνεται το μεγάλο πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων στο οποίο εκτός από τους κατοίκους του χωριού συμμετέχουν και επισκέπτες από άλλα χωριά.  Επίσης στις 24 Ιουνίου γιορτάζεται ο Αϊ – Γιάννης.

Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το βιβλίο «Το Προδρόμι Θεσπρωτίας» του Χρήστου Δ. Σιώζου.

Επιμέλεια κειμένου και φωτογραφίες Φώτης Μαραζόπουλος